راهنمای نمونه گیری آزمایشات خون

اسيد لاکتيک

اسیدلاکتیک یک ترکیب بی‌رنگ است که تقریباً توسط تمامی بافت‌های بدن تولید می‌گردد و برای فعالیت‌های بدنی ضروری می‌باشد. زمانی ‌که اسیدلاکتیک تولید شد از طریق جریان خون در تمام بدن به ‌طور دائم گردش می‌نماید. البته در مقدار بسیار ناچیز. اسید لاکتیک را هم می‌توان همانند کراتین به ‌صورت مصنوعی برای مصرف در (PLA) تولید نمود. با این اوصاف ممکن کردن اسیدلاکتیک مسئله‌ای است که برای هر کسی جای حدس و گمان دارد.
- - بیمار نیازی به ناشتایی ندارد.
  - بیمار قبل و حین نمونه گیری دستش را مشت ننماید.
  - در صورت امکان از تورنیکه استفاده نکنید.
  - ۸ الی ۱۰ ساعت پیش از انجام تست از خوردن و آشامیدن اجتناب کنید.
  - برای چندین ساعت پیش از انجام تست ورزش نکنید.
  - در لوله را کاملا بسته و در کنار يخ فورا به آزمايشگاه ارسال و تحويل دهيد.
  - توجه نمائيد که مشخصات بيمار شامل نام ، نام خانوادگی ، تاريخ تولد و بار کد بر روی لوله پلاسما درج شده باشد.

آلدوسترون

آلدوسترون هورمونی است که توسط قشر غده فوق کلیه تولید شده و یک مینرالوکورتیکوئید قوی است. تولید آلدوسترون ابتدا توسط سیستم رنین-آنژیوتانسین تنظیم می شود. این سیستم ابتدا سبب کاهش موثر جریان خون کلیوی عناصر گلومرولی شده تا رنین آزاد شود. سپس رنین کبد را تحریک کرده تا آنژیوتانسین I را ترشح نماید تا در ریه و کلیه به آنژیوتانسین II تبدیل شود. آنژیوتانسین II محرک قوی آلدوسترون است. سطوح بالای آلدوسترون در آلدوسترونیسم اولیه دیده می شود. الگوی اولیه آلدوسترونیسم سطح بالای آلدوسترون و سطح پایین رنین است، لذا از این آزمایش برای تشخیص هایپرآلدوسترونیسم و افتراق آلدوسترونیسم اولیه (بیماری غده فوق کلیه) از ثانویه (بیماری خارج از غده فوق کلیه) استفاده می شود.
آزمایش میزان آلدوسترون در خون معمولا همزمان با آزمایشات روتین انجام می شود. آمادگی خاصی قبل از انجام آزمایشات روتین لازم نیست.

- اگر شما آزمایش اندازه گیری آلدوسترون را دائم پیگیری می کنید ، پزشک ممکن است به شما دستور العمل پیگیری بدهد :
  - مصرف غذا با میزان نمک طبیعی ( ۲۳۰۰ میلی گرم در روز ) از ۲ هفته قبل از انجام آزمایش . عدم مصرف غذاهای پر نمک مثل انواع سوپ ها و سبزیجات ، زیتون ، سوپ گوشت ، سس سویا و تنقلات شور مثل چیپس سیب زمینی و یا کنسرو شده. رژیم غذایی کم نمک می تواند میزان آلدوسترون را افزایش دهد ، پس اگر رژیم غذایی کم نمک دارید به پزشک اطلاع دهید.
  - بسیاری از داروها می تواند نتیجه آزمایش را تغییر دهد. باید پزشک را در مورد هر نوع دارویی که مصرف می کنید ( چه با نسخه چه بی نسخه ) مطلع سازید.
  - شاید از شما خواسته شود تا از ۲ هفته قبل از آزمایش مصرف داروهای خود را قطع کنید. این داروها شامل : هورمون ها ( مثل پروژسترون و استروژن ) ، کورتیکو استرویید ها ، دیورتیک ها و بساری از دارو های کاهنده فشار خون بویژه اسپیرونولاکتون ( آلداکتون ) ، اپلرنون ( اینسپرا ) و بتا بلوکرها.
  - تغییرات میزان آلدوسترون در خون به ایستاده بودن و یا دراز کشیدن شما در حین آزمایش بستگی دارد.
  - اگر نتیجه اولیه مشکلی را نشان دهد، ممکن است آزمایش با وضعیت دیگری تکرار شود مثل ناشتا بودن و یا رژیم غذایی حاوی نمک. ممکن است پزشک در خواست کند که خون در زمان مشخصی گرفته شود چون میزان آلدوسترون در اول صبح بالا ترین میزان را دارد.

آمونياک

آمونیاک محصول فرعی کاتابولیسم پروتئین می باشد. بیشتر مقدار آمونیاک از عملکرد باکتری ها بر روی پروتئین های حاضر در روده ساخته می شوند. به واسطه ورید باب به کبد می روند که در آنجا به طور طبیعی به اوره تبدیل شده و سپس توسط کلیه ها دفع می شوند. در اثر وجود نقص عملکرد شدید هپاتوسلولار آمونیاک نمی تواند کاتابولیزه گردد. از آمونیاک جهت تایید تشخیص بیماری های شدید کبد (سیروز یا هپاتیت بدخیم) و بهبودی آن ها استفاده می شود. همچنین سطح آمونیاک در تشخیص و پیگیری انسفالوپاتی هپاتیک هم مورد استفاده قرار می گیرد.
- بیمار بهتر است قبل و حین نمونه گیری دستش را مشت ننماید.
- در صورت امکان از تورنیکه استفاد ننمایید. در صورت استفاده از آن، پس از یک دقیقه آن را باز نمایید.
- با رعایت اصول نمونه گیری، نمونه خون گرفته شده ( ترجیحاً خون شریانی) را در لوله های با درپوش سبز رنگ جمع آوری نمایید. لوله بایستی بطور کامل پر شده و درب آن کاملاً محکم بسته شود.
- از جمع آوری نمونه همولیز اجتناب گردد.
- بالافاصله پس از جمع آوری و تا زمان جدا نمودن پلاسما آن را در یخچال یا مجاورت یخ نگاه دارید.
- در صورت نمونه گیری در خارج از آزمایشگاه نمونه را در مجاورت یخ و در طی 20 دقیقه به آزمایشگاه ارسال نمایید.
- پس از نمونه گیری، سریعاً پلاسما را جدا نمایید. جهت جداسازی پلاسما از سانتریفیوژ یخچالدار استفاده نمایید.
- در لوله مخصوص آمونياک ( لوله با در بنفش رنگ حاوی EDTA ) تا خط نشانه خون ريخته و لوله را به آرامی چند بار سر و ته نمائيد تا خون لخته نشود .
- سپس لوله را سانتريفیوژ کرده و پلاسمای آنرا به لوله مخصوص پلاسما منتقل نمائيد.
- مشخصات بيمار شامل نام ، نام خانوادگی ، تاريخ تولد و بار کد بر روی لوله پلاسما درج شده باشد.

پرولاکتين

پرولاکتین که از بخشی از مغز (هیپوفیز) ترشح می شود هورمونی است که در طی دوره حاملگی و شیردهی 10 تا 20 برابر افزایش می یابد. انجام این آزمایش در اختلالات هورمونی از جمله به هم خوردن نظم عادت ماهیانه در خانم ها و نیز بیماران مشکوک به تومور هیپوفیز کمک کننده است.
- بیماران باید نکات زیر را پیش از انجام این آزمایش رعایت کنند:
  - ترشح اين هورمون در طی روز متغيير است. نمونه گيری بايد حدود 3-2 ساعت پس از بيدار شدن از خواب شبانه انجام شود .
  - در شب قبل آزمایش، لباس راحت و گشاد بپوشند و از پوشیدن لباسهای تنگ خصوصا در ناحیه سینه اجتناب نمایید.
  - معاینه و نیز تحریک پستان ها طی 24 ساعت قبل موجب اشتباه در نتیجه آزمایش می شود.
  - بیماران باید از نزدیکی و تماس جنسی در شب قبل خودداری کنند.
  - طی 12 ساعت قبل از انجام آزمایش از ورزش و فعالیت های شدید بدنی خودداری نموده و مصرف قرص های ضد بارداری،کلروپرومازین و متیل دوپا را پس از مشورت با پزشک معالج قطع نمایند.
  - استرس در زمان انجام آزمایش خصوصا در طی 30 دقیقه پیش از آن موجب نتایج اشتباه می شود لذا بیماران باید استرس خود را در زمان آزمایش به حداقل برسانند.

تحمل گلوکز (GTT)

تست تحمل گلوکز یا GTT ، پاسخ بدن شما را نسبت به قند (گلوکز) می سنجد. این تست برای تشخیص دیابت نوع ۲استفاده می شود. برای تشخیص دیابت بارداری که تنها در طول بارداری ایجاد می شود،
- تست تحمل گلوکز زمانی منجر به نتايج قابل استفاده ميشود که به شرايط زير توجه شده باشد.
  - صبح روز نمونه گیری 12 ساعت ناشتا باشید و مواد غذایی مصرف نکنید ولی به میزان لازم آب بنوشید.
  - سه روز قبل از نمونه گیری وعده های غذایی باید به گونه ای باشد که بدن شما مقدار 200-300 گرم مواد قندی دریافت کرده باشد.
  - 8 ساعت قبل از نمونه گیری از انجام فعالیت خودداری کنید.
  - حذف داروهای اختلال زا (با نظر پزشک معالج) حداقل سه روز قبل از انجام تست.
  - انجام تست در حالت نشسته و يا خوابيده .
  - در مورد بانوان ، حد اقل 3 روز بعد از پايان قاعدگی .
  - حتما در زمان اعلام شده در آزمایشگاه حضور داشته باشید.
  - در طول زمان انجام نمونه گیری ورزش نکنید و از استعمال دخانیات پرهیز کنید.
  - پس از گرفتن نمونه اول جهت تعيين ميزان قند خون ناشتا ، آقايان و خانمهای غير بار دار 75 گرم گلوکز محلول در250 تا 300 ميلی ليتر آب را طی 5 دقيقه ميل ميکنند . مقدار گلوکز در کودکان برابر با 75/1 گرم در کيلوگرم وزن بدن (ماکزيمم تا 75 گرم) است .
  - تست بين ساعتهای 8 تا 9 صبح انجام ميشود. 120، 60 و 30 دقيقه پس از نوشيدن محلول گلوکز نمونه گيری نوبت دوم صورت ميگيرد . طی مرحله انجام تست لازمست که بيمار در حالت بدنی غيرفعال و بدون استرس قرار داشته باشد .

چالش گلوکز (GCT)

بعضی از خانم‌های باردار در این دوران دچار دیابت می‌شوند. يكي از آزمایش‌های اولیه برای تشخیص دیابت بارداری، آزمایش چالش گلوکز است که در واقع چگونگی مصرف قند توسط بدن را ارزیابی می‌کند. این آزمایش معمولاً در هفته‌های 26 تا 28 حاملگی درخواست و انجام می‌شود.
با مشورت پزشک، حتی الامکان داروهایی که ممکن است روی میزان قند خون اثر بگذارد (مانند نیازیدها،کورتیکواستروئیدها و...) قطع گردد.
رژیم غذایی به مدت 3 روز آزاد و بدون محدودیت بوده (حداقل 150 گرم کربوهیدرات در روز) و فعالیت های بدنی نیز مطابق معمول صورت گیرد.
آزمایش در افراد سرپایی انجام می گیرد، انجام آزمایش در افراد بستری و بدون تحرک عادی ممکن است منجر به اخذ نتایج نادرست گردد.
آزمایش در شرایط غیر ناشتا انجام می شود و انجام آن در هر ساعت روز و بدون توجه به آخرین وعده غذا است، ممکن می باشد.

- توجه :
  - براي انجام اين تست 50 گرم پودر گلوكز در 300-250 ميلي ليتر آب حل شده ودر مدت 5 دقيقه نوشيده مي شود، معمولا محلول خنك آسانتر تحمل ميشود و دقيقا يك ساعت بعد نمونه گيري انجام مي شود.
  - در مدت انجام آزمايش، بيمار در حالت نشسته بوده و از سيگار كشيدن، فعاليت بدني شديد، نوشيدن چاي يا قهوه و خوردن مواد غذايي خودداري مي نمايد.
  - اگر عوارضي مانند تهوع بروز كرد بيمار ميتواند در حالت خوابيده قرار گيرد، ولي در صورت استفراغ نتايج ديگر قابل اطمينان نبوده و آزمايش نبايد ادامه يابد.
  - بعد از یک ساعت نمونه خون وریدی گرفته میشود.

قند خون 2 ساعت پس از غذا

آزمایش قند خون 2 ساعت پس از غذا، آزمایش با ارزشی برای غربالگری بیماری دیابت می باشد. این آزمایش در افرادی که دارای علائم دیابت مانند پلی دیپسی و پر ادراری و یا در افرادی با قند ناشتای غیر طبیعی نیز استفاده می شود. همچنین در ارزیابی پاسخ به درمان و مانیتورینگ داروهای مصرفی در بیماران مبتلا به دیابت قابل انجام است.
لازم به ذکر است که مصرف داروهایی که بر نتیجه آزمایش اثر می گذارند باید بررسی شود. لذا به منظور صحت هر چه بیش تر گزارش آزمایش، باید اطلاعات مربوط به مصرف داروها توسط بیمار، از وی اخذ گردد.
- - شب قبل از آزمایش حداقل 8 ساعت ناشتا باشید و در طی ناشتایی از خوردن چای و قهوه پرهیز نمائید.
  - قبل از انجام آزمایش (در طی مدت ناشتایی شب قبل ) و در حین 2 ساعت بعد سیگار نکشید.
  - پس از اینکه نمونه خون ناشتا از شما گرفته شد، صبحانه معمولی را که هر روز می خورید را میل نمائید.
  - وقتی اولین لقمه صبحانه را خوردید، ساعت را یادداشت کنید. نمونه گیری دقیقا 2 ساعت پس از ساعت مذکور انجام می پذیرد.
  - حتی الامکان صبحانه را در آزمایشگاه صرف نموده و تا زمان انجام آزمایش در آزمایشگاه منتظر بمانید.
  - در طول آزمایش (در طی 2 ساعت ) از ورزش و پیاده روی خودداری نمائید.
  - آزمایش را حتما قبل از ساعت 10 صبح شروع نموده و از انجام آن در ساعت دیرتر خودداری کنید.
  - در طی 2 ساعت از خوردن هر نوع خوردنی و آشامیدنی ( آب در حد متعارف اشکالی ندارد) خودداری نمائید.
  - آزمایش قند ناشتا و 2 ساعت پس از غذا را در یک روز انجام دهید.

چربی خون (کلسترول و تری گلیسرید)

آزمایش چربی خون یک آزمایش خون است که می تواند مقدار کلسترول و تری گلیسیرید را در خون شما اندازه گیری کند.
آزمایش چربی خون خطر ابتلا جمع شدن رسوباتی‌ به‌ نام‌ پلاک‌ در شریان ها که باعث تنگ شدن یا مسدود شدن شریان ها می شود را مشخص میکند. (تصلب شریان ها)
آزمایش چربی خون از مهمترین آزمایش ها می باشد. سطح بالای چربی خون از مهم ترین عامل های ابتلا به بیماری عروق کرونری می باشد.
12-14 ساعت ناشتا بودن الزامی است.

در مورد اندازه گیری تری گلیسیرید:
- از سه هفته قبل از آزمایش، رژیم غذایی ثابتی رعایت شود.
- از سه روز پیش از آزمایش از مصرف الکل خودداری شود.
- حداقل 24 ساعت قبل از انجام آزمایش از ورزش سنگین خودداری شود.

در مورد اندازه گیری کلسترول:
- از یک هفته قبل از انجام آزمایش رژیم غذایی ثابتی رعایت شود.
- از سه روز پیش از آزمایش از مصرف الکل خودداری شود.
- بهتر است پیش از انجام آزمایش بمدت سه هفته وزن بدن ثابت بوده باشد.

تست های داروئی
- نمونه برداری بايد در شرايط درمان ممتد و دوزاژ ثابت انجام شود .
- بر اساس سئوال بالينی ، نمونه گيری در شرايط حداکثر غلظت دارو در سرم و يا بلافاصله قبل از خوردن دوز بعدی ( حد اقل غلظت دارو در سرم ) صورت ميگيرد . در اين رابطه لطفا با پزشک خود مشورت نمائيد .

غربالگری سه ماهه اول بارداری

به این آزمایش اصطلاحا FTS یا First Trimester Screening می‌گویند. در این آزمایش به طور هم زمان دو شاخص خونی PAPP-A و Free βHCG و یک شاخص سونوگرافی به نام NT یا Nuchal Translucency بررسی می شود. این آزمایش از ابتدای هفته 11 تا انتهای هفته 13 (0+ 11 تا 6+13) انجام می‌شود. ارزش تشخیصی این تست 85 درصد است.

- قبل از انجام زمایش غربالگری سه ماهه اول بارداری به آمادگی خاصی نیاز نخواهید داشت.
- آزمایش نیاز به ناشتایی ندارد و در هر ساعت شبانه روز قابل انجام است.
- حداقل نمونه برای مرحله اول ۵ سی سی
- غربالگری خون شامل گرفتن خون از مادر است که حدود 5 تا 10 دقیقه طول می کشد.
- اطلاعات نادرست و یا ناقص به طور قابل توجهی ممکن است نتایج را تغییر دهد.

آزمون خیلی زود انجام می شود و به بررسی این نکته می پردازد که مادر می تواند نمونه برداری از پرزهای جفتی و یا آمنیوسنتز در سه ماهه دوم را انجام دهد یا خیر

غربالگری سه ماهه دوم بارداری

غربالگری سه ماهه دوم برای خانم های باردار از ابتدای هفته 15 تا انتهای هفته 21 انجام می‌شود (بهتر است این غربالگری بین هفته های 15– 17 انجام شود). این تست شامل یک آزمایش خون است که در آن 4 مارکر بیوشیمیایی موجود در خون مادر سنجیده می‌شود (AFP-hCG- uE3- In A). به این تست کواد مارکر می‌گویند. از این تست جهت بررسی احتمال وجود سندرم داون، تریزومی 18 و نقائص لوله عصبی (NTDs) (Neural Tube Defects) استفاده می‌شود.
- - برای انجام غربالگری ۳ ماهه دوم نیاز به ناشتا بودن نیست.
  - حداقل نمونه برای مرحله دوم ۱۰ سی سی
  - عدم استعمال دخانیات ، زیرا احتمال دارد استعمال دخانیات ، نتیجه غربالگری را تحت تاثیر قرار بدهد.

فریتین

بررسی فریتین سرم شاخص خوبی برای ذخایر آهن در دسترس بدن می باشد. فریتین پروتئین اصلی ذخیره آهن است و به طور طبیعی ng/ml 1 فریتین سرم معادل mg 8 آهن ذخیره است. کاهش فریتین سرم نشان دهنده ی کاهش در ذخیره آهن و آنمی فقر آهن می باشد. سطح فریتین زیر mg/dl 100 نشان دهنده آنمی فقر آهن است.

این تست نیاز به ناشتایی ندارد . اما بهتر است برای کاهش کدورت سرم خون و جلوگیری از کسب نتیجه کاذب 3 – 4 ساعت قبل از انجام آزمایش از مصرف وعده غذایی هایی پرچرب خودداری نمایید.
بهتر است نمونه گیری در صبح انجام شود.
افراد در معرض آنتی ژنهای حیوانی که می تواند با معرفهای آزمون واکنش داده و موجب تداخل در نتایج آزمایش گردد.
از مصرف داروهای حاوی آهن 24 ساعت قبل از آزمایش اجتناب گردد.
در صورت استفاده از هرگونه دارویی که بر نتایج آزمایش تأثیر بگذارد، آن را در برگه آزمایش یادداشت کنید.
هنگامی که بیمار تحت درمان است اندازه گیری فریتین سرم خیلی قابل اعتماد نمی باشد.

عللی که شما ممکن است نتوانید این آزمایش را انجام دهید و یا اینکه نتایج آزمایش کاربردی نباشد، عبارتند از:
- - داشتن سابقه انتقال خون در ۴ ماه گذشته
  - خانم ورزشکاری که سیکل ماهیانه او تغییر کرده است.
  - داشتن شرایطی که باعث ایجاد التهاب در بدن شود، مثل بیماری و یا جراحی.
  - انجام دادن اسکن با ماده رادیواکتیو در ۳ روز گذشته
  - مصرف دارو هایی مثل داروهای جلوگیری از بارداری
  - سن، در بالغین با سن بالاتر میزان فریتین افزایش می یابد.
  - مصرف زیاد گوشت قرمز

کورتیزول

بهترین روش ارزیابی فعالیت غده فوق کلیوی، سنجش مستقیم سطح کورتیزول پلاسمایی است. سطح کورتیزول به طور طبیعی در طی روز دچار نوسان می شود. بیشترین مقدار کورتیزول در حدود 8 – 6 صبح است که به تدریج در طی روز سقوط می نماید و در حدود نیمه شب به حداقل خود می رسد. گاهی اوقات اولین نشانه افزایش فعالیت غده فوق کلیوی تنها از میان رفتن این تغییرات روزانه می باشد، در حالی که سطح کورتیزول هنوز افزایش نیافته است. سطح بالای کورتیزول پلاسما نشانه سندرم کوشینگ و سطح پایین آن نشاندهنده بیماری آدیسون است. مقدار سطح کورتیزول 4 بعد از ظهر باید در حدود یک سوم تا دو سوم مقدار 8 صبح باشد. مقادیر طبیعی در افرادی که برای مدت طولانی شب کار بوده اند و روزها می خوابند جابجا می شود.

بیمار ترجیحا ناشتا باشد.

ساعت نمونه گیری تست مهم است در صورتیکه پزشک ساعت خاصی را مشخص نکرده است بهترین ساعت 8 صبح است.

باید نیم ساعت قبل ار آزمایش در آزمایشگاه حضور داشته باشد.

بیمار باید در روز انجام آزمایش کمترین میزان استرس و هیجان را داشته باشد.

مصرف کافئین (قهوه) در عرض 3 ساعت میتواند در پاسخ تست تاثیرگذار باشد.

کرایوگلوبولین

کرایوگلوبولین‏ها، ایمونوگلوبولین‏های غیرطبیعی هستند که در خون بیماران مبتلا به بیماریهای گوناگون وجود داشته و به صورت قابل برگشت در مواجهه با دمای زیر C°37 در محیط خارج از بدن یا داخل بدن تجمع یافته، رسوب کرده یا تشکیل ژل می‏دهند. این رسوب موجب کندی جریان خون در عروق خونی می گردد. کرایوگلوبولین‏ها ممکن است کمپلمان را فیکس کرده و یک واکنش التهابی مشابه کمپلکس‏های Ag-Ab را شروع نمایند. هنگامی که کرایوگلوبولینمی ارتباطی با سایر بیماری‏های شناخته شده نداشته باشد به آن اساسی (essential) گفته می‏شود. کرایوگلوبولین‏ها بیشتر از همه با بیماری‏های پلاسماپرولیفراتیو و لنفوپرولیفراتیو، بیماریهای عفونی و اتوایمیون از جمله هپاتیت C و سندرم شوگرن همراهی دارند.

در لوله ارسالی ژل دار تا خط نشانه ( حدود cc ۱۰ ) خون ریخته و بلافاصله لوله را به مدت یک ساعت در بن ماری c ۳۷° قرار دهید.

سپس لوله را سانتریفوژ کرده و بلافاصله سرم را جدا و در لوله ای جداگانه ریخته و فورا به آزمایشگاه تحویل دهید.

توجه نمائید که مشخصات بیمار شامل نام ، نام خانوادگی ، تاریخ تولد و بار کد بر روی لوله سرم درج شده باشد.

ناشتائی

ناشتایی با زمان مشخص جهت انجام آزمایشهای مانند: آزمایش قند خون ناشتا، تریگلیسرید الزامی است چرا که خوردن غذا میتواند منجر به تغییر در مقادیر آزمایش شود. اگر پزشکان محترم ما در آزمایشگاه از شما بخواهند که در وضعیت ناشتا برای انجام آزمایش مراجعه نمایید خواهشمند است موارد ذیل رعایت گردد:

هشت ساعت قبل از مراجعه به آزمایشگاه هیچ غذا یا آشامیدنی (به جز آب) نحورده و نیاشامید (این مدت ناشتایی در شب توصیه شده است که فعالیتهای بدن به حداقل رسیده و مقادیر طبیعی نیز در نمونه های صبح تعیین شده اند). آزمایش قند خون حداقل هشت ساعت ناشتایی نیاز دارد .

در صورتیکه آزمایشهای مربوط به چربی خون مانند تریگلیسرید برای شما درخواست شده باشد مدت زمان ناشتایی حداقل 12 ساعت است.

آزمایشهای فسفر،اوره،اسیداوریک،پرولاکتین حداقل 4 ساعت ناشتایی لازم دارند.

از نوشیدن آبمیوه،چای و قهوه در طی مدت ناشتایی بپرهیزید اما نوشیدن آب بلامانع است(مگر آنکه محدودیت در مصرف آب توسط پزشک تذکر داده شده باشد).

در طی مدت ناشتایی از استعمال دخانیات،جویدن آدامس و تمرین بدنی و ورزش پرهیز نمایید، این موارد ممکن است منجر به تحریک سیستم گوارش و تغییر در نتایج آزمایشها شود.

بعد از نمونه گیری شما میتوانید رژیم غذایی عادی و فعالیت روزانه را شروع نمائید.

هورمون های تیروئیدی

تیروئید افراد سالم به میزان کافی هورمون می سازد و در اعمال مهم بدن اثر می گذارد. این هورمونها سوخت و ساز بدن را از جمله آنکه چه مقدار کالری مصرف کنیم، چه مقدار احساس گرما کنیم و وزن ما را تنظیم می‌کنند، در بعضی اعضاء نیز اثرات اختصاصی دارد مانند قلب که در اثر این هورمونها تندتر می‌زند. پر کاری تیروئید حالتی است که باعث می شود مقدار زیادی هورمون به بافتهای بدن برسد. علل متفاوتی برای پر کاری تیروئید وجود دارد اما علائم و نشانه های آن مشابه است. به علت افزایش سوخت و ساز بدن بیماران احساس گرمای بیشتری می کنند و اغلب با وجود مصرف غذای زیاد کاهش وزن دارند.

بهتر است نمونه گیری در صبح انجام شود.

بیمار ترجیحا ناشتا باشد.

خون گیری باید قبل از مصرف دوز دارویی روزانه شود.

مصرف داروهایی نظیر قرصهای پیشگیری از بارداری و آسپرین با دوز بالا، درسطح هورمون های تیروئیدی موثر است.

در صورتیکه روش آزمایش رادیواکتیویتی می باشد بیمار نباید اخیرا (حداقل 2 هفته قبل) اسکن ایزوتوپ انجام داده باشد.

12 ساعت قبل از نمونه گیری هیچ گونه دارویی مولتی ویتامین یا مکمل استفاده نکرده باشید.

افرادی که در معرض مستقیم حیوانات هستند (مشاغلی مانند دامپزشکی، دامپروری و ....) به آزمایشگاه اطلاع دهند.

اندازه گیری هورمون رشد

آزمایش اندازه گیری «هورمون رشد» GH میزان هورمون رشد را در خون اندازه گیری می کند. هورمون رشد به وسیله غده هیپوفیز قدامی تولید می شود و کار آن تحریک رشد است. این هورمون نقش مهمی در متابولیسم بدن دارد. میزان هورمون رشد در خون در طول روز تغییر می کند و تحت تاثیر عواملی چون ورزش، خواب، استرس و رژیم غذایی قرار دارد.

بیمار ترجیحا ناشتا باشد.

در زمان های مشخص شده و تعیین شده توسط آزمایشگاه نمونه گیری انجام می شود.

در طول نمونه گیری بیمار باید کاملا آرام باشد اجازه ترک آزمایشگاه را ندارد. اجازه خوردن و آشامیدن و جویدن آدامس و غیر از آب آشامیدنی راندارد.

کورتيکوتروپين

سطح ACTH در خون ، براي کمک به تشخيص و مانيتورينگ شرايط مرتبط با افزايش يا کاهش کورتيزول بکار مي رود.

بیشترین ترشح این هورمون ها صبح و بهترین ساعت نمونه گیری 8 صبح است .

در صورت درخواست این آزمایش ها ساعت 7:30 صبح در آزمایشگاه حضور داشته باشید.

توجه: درمواری کمی امکان دارد در محل خون گیری کبودی ایجاد گردد. به منظور کاهش احتمال آن توصیه می شود بلافاصله پس از خون گیری، محل خون گیری را بمدت چند دقیقه با انگشت سبابه دست مقابل فشار دهید.

تعیین غلظت ۲۵-هیدروکسی ویتامین دی۳

ویتامین D یکی از ویتامین‌های محلول در چربی است که بدن ما برای رشد و استحکام استخوان‌ها به آن نیاز دارد. این ویتامین با کنترل تعادل کلسیم و فسفر، افزایش جذب فسفر و کلسیم از روده‌ها و کاهش دفع از کلیه، مانعِ بروز مشکلاتی همچون پوکی استخوان می‌شود. این ویتامین نقش مهمی در فرآیند رشد سلولی و فرآیندهای مهم متابولیسمی بدن دارد. امروزه در سراسر جهان بسیاری از افراد دچار کمبود ویتامین D هستند که اغلب تغذیه‌ی نادرست و عدم دسترسی به نور خورشید دلیل آن است. حداقل ۸۰٪ کودکان ایرانی به درجات شدید و بیش از ۹۰٪ از آنها به درجات متفاوتی دچار کمبود ویتامین دی هستند.

بیمار ترجیحا ناشتا باشد.

بهتر است 24 ساعت قبل از انجام آزمایش از خوردن ویتامینD پرهیز شود.

داروهای کورتیکواستروئیدی، داروهای کاهنده کلسترول مثل کلستیرانین و باربیتورات ها و فنی توئین میتواند باعث کاهش سطح ویتامین D شوند.

پروستات اسپسيفيك آنتي ژن (PSA)

آزمایش PSA یک آزمایش خون برای غربالگری سرطان پروستات میباشد.

این تست میزان آنتی ژن اختصاصی پروستات (PSA) خون شما را اندازه گیری میکند. PSA پروتئینی است که توسط هر دو بافت سرطانی و غیر سرطانی پروستات تولید میشود. (پروستات غده ای در زیر مثانه ی مردان است)

PSA عمدتا در مایع منی وجود دارد وتوسط پروستات تولید میشود. مقدار کمی از PSA معمولا در خون گردش قرار دارد.

آزمایش PSA می تواند سطوح بالای PSA را که ممکن است در سرطان پروستات وجود داشته باشد تشخیص دهد. با این حال، بسیاری از شرایط دیگر، مانند بزرگ شدن پروستات و یا التهاب می تواند سطح PSA را افزایش دهد. بنابراین، تعیین اینکه علت PSA بالا چیست بسیار با اهمیت است.

انجام این آزمایش از اواسط دهه چهارم زندگی در آقایان توصیه می شود (به طور منظم و حداقل سالی یکبار).

در صورتیکه اخیرا معاینه پروستات شده اید آزمایش را حداقل یک هفته به تعویق بیندازید.

هر گونه عمل، لوله گذاری مجرا (Catheter) و اقدامات تشخیصی مثانه یا پروستات، شما بایستی انجام تست PSA را تا ۶ هفته به تعویق بیاندازید.

حداقل باید 48 ساعت از آخرین انزال (مقاربت یا دفع منی به هر نحو) گذشته باشد.

در صورتیکه اخیرا سونوگرافی پروستات انجام داده اید مسئول آزمایشگاه را مطلع سازید.

شما باید ۴۸ ساعت قبل از انجام آزمایش از انجام فعالیت شدید بدنی جهت جلوگیری از افزایش مقدار PSA خودداری کنید.

اگر دارویی که پزشک معالجی برای شما تجویز کرده یا اینکه بصورت خودسر (over-the-counter) دارو مصرف می کنید پزشک معالج تان را آگاه سازید.

این آزمایش نیاز به ناشتایی ندارد.

هورمون رنین

رنین آنزیمی است که توسط سلول های ژوکستاگلومرولار کلیه ساخته، ذخیره و آزاد می شود. رنین در پاسخ به کاهش جریان خون رسیده به کلیه ها آزاد می شود. رنین از طریق سیستم رنین- آنژیوتانسین- آلدوسترون در تنظیم فشار خون و تعادل مایع و الکترولیت دخالت دارد.

تغییر وضعیت بدن از حالت خوابیده به حالت ایستاده؛ سطح رنین را افزایش می دهد.

مصرف سدیم نیز بر روی مقادیر رنین تاثیر می گذارد؛ به طوری که مصرف زیاد سدیم، مقادیر رنین را کاهش داده و از دست دادن سدیم باعث آزاد شدن رنین خواهد شد.

استرس و تمرينات ورزشي شدید به طور موقت می تواند مقادير آلدوسترون را افزایش دهد.

4 cc خون تازه را در لوله های EDTA ریخته و لوله ها را چند بار سر و ته کرده تا با محلول داخل آن مخلوط شود و نمونه لخته نگردد.

نمونه در کنار کیسه یخ سریعا به آزمایشگاه ارسال شود.

لوله ها قبل از نمونه گیری نیم ساعت در زیر جایخی یخچال نگهداری شود.

شرایط بیمار جهت نمونه برداری :

نمونه خوابیده ( Supine ) : زمانی است که پس از خواب شب بیمار هنوز از رختخواب پایین نیامده یا لااقل ۲ ساعت کامل در وضعیت خوابیده باشد.

نمونه ایستاده ( Upright ) : زمانی است که بیمار لااقل ۲ ساعت در وضعیت ایستاده در حال فعالیت قرار گرفته باشد.