راهنمای نمونه گیری تست های ادرار

راهنمای نمونه گیری تست های ادرار

جمع آوری ادرار جهت کشت ( آقايان )
  • بهترین نمونه جهت تشخیص عفونتهای ادراری، نخستیت نمونه ادرار صبحگاهی است.
  • قبل از انجام آزمایش از نوشیدن بیش از حد مایعات اجتناب نمایید.
  • دستهای خود را با آب و صابون بشوئيد و به خوبی خشک کنید.
  • درب ظرف را با احتیاط باز کنید. تحت هیچ عنوان دستهای شما نباید با سطح داخلی ظرف یا درب آن تماس پیدا کند.
  • مجرای خروج ادرار و نواحی اطراف آنرا بشوئيد.
  • سر آلت را با یک دستمال مرطوب یکبار مصرف تمیز کنید و دستمال را دور بیندارید، اینکار را دو بار تکرار کنید.
  • مراقب باشید که سر آلت به سطح داخلی ظرف نخورد.
  • عمل ادرار نمودن را شروع نمائيد.
  • صبر نمائيد که قسمت کمی از ادرار به خارج بريزد.
  • بدون قطع جريان ادرار ، مقداری از ادرار را داخل ظرف جمع آوری بريزيد تا ظرف به ميزان نصف يا حداقل 4/1 آن پر شود (بعبارت ديگر قسمت ميانی ادرار را جمع آوری کنيد).
  • در صورتی که نمونه خارج از آزمایشگاه تهیه میشود، لازم است به سرعت به آزمایشگاه ارسال شده و تا زمان ارسال در جای خنک نگهداری شود.
  • حتما نام و نام خانوادگی خود در روی ظرف جمع آوری ادرار را کنترل نمائيد.
جمع آوری ادرار جهت کشت (بانوان)
  • دستهای خود را با آب و صابون شسته و به خوبی با دستمال کاغذی خشک کنید.
  • اگر در زمان خونريزی قاعدگی ميباشيد ، جهت جلوگيری از جريان خون از يک تامپون مخصوص استفاده نمائيد.
  • لب های واژن را باز کرده و با دستمال یکبار مصرف اطراف مقعد و پیشاب راه را از جلو و عقب تمیز کنید. این کار را دو بار و هر بار با یک دستمال جدید تکرار کنید.
  • عمل ادرار نمودن را شروع نمائيد.
  • صبر نمائيد که قسمت کمی از ادرار به خارج بريزد.
  • بدون قطع جريان ادرار ، مقداری از ادرار را داخل ظرف جمع آوری بريزيد تا ظرف به ميزان نصف يا حداقل 4/1 آن پر شود (به عبارت ديگر قسمت ميانی ادرار را جمع آوری کنيد).
  • ظرف مذکور تحت هیچ شرایطی با پوست اطراف ناحیه تناسلی تماس پیدا نکند.
  • حتماً نام و نام خانوادگی خود در روی ظرف جمع آوری ادرار را کنترل نمائيد.
دفع پروتئین در ادرار
  • هدف از جمع آوري نمونه ادرار 24 ساعته اندازه گيري و ارزيابي ميزان دفع مواد مختلف ( مثل پروتئين، كراتينين، كلسيم و ....) در ادرار طي 24 ساعت شبانه روز مي باشد.
 
  • روش جمع آوري ادرار 24 ساعته :
    • اولين نمونه ادرار خود را دور بريزيد و زمان را یادداشت نمایید.
    • از آن به بعد ادرار خود رادر ظرف مخصوص بريزيد.
    • ريختن ادرار در ظرف را تا 24 ساعت از زمان دور ريختن نمونه اول ادامه دهيد.
    • نمونه روز بعد ( روز دوم ) را نيز درست در همان زماني كه نمونه صبح روز اول را دور ريخته در داخل ظرف مخصوص بريزيد.
    • ظرف حاوي نمونه را در اسرع وقت به آزمايشگاه منتقل كنيد.
 
  • مثال: نمونه ادرار ساعت 7 صبح روزاول را دور ريخته و نمونه هاي بعد از آن را (هر چند بار ) تا ساعت 7 صبح روز بعد در ظرف مخصوص بريزيد و ادرار ساعت 7 صبح روز دوم را نيز در ظرف مخصوص بريزيد.
 
  • ظرف مخصوص جمع آوري ممكن است داراي مواد نگهدارنده اسيد قوي باشد لذا از تماس آن با دست و اعضاء بدن پرهيز نماييد.
  • جمع آوری این نمونه دقیقاً 24 ساعت به طول می انجامد.
  • طی این مدت سعی کنید به مقدار معمول آب مصرف کنید.
  • ماده موجود در ظرف را دور نریخته و از تماس آن با پوست یا مخاط بدن جداً پرهیز کنید و در صورت بروز تماس، محل موردنظر را فوراً با مقدار زیادی آب شستشو دهید.
  • روز اول نمونه برداری در یک ساعت مشخص (مثلاً ساعت 7 صبح) در بیرون ظرف ادرار کنید و دور بریزید.
  • طی 24 ساعت بعدی هربار که ادرار می کنید ادرار خود را تماماً در داخل ظرف بریزید.
  • طی این مدت درب ظرف را بسته و آنرا در جای خنک و به دور از دسترس اطفال یا نور مستقیم نگهداری کنید.
  • روز دوم در همان ساعت (مثلاً ساعت 7 صبح) برای آخرین بار ادرار کرده و ادرار خود را تماماً در ظرف بریزید.
  • ساعت و تاریخ شروع و پایان نمونه برداری را روی برگه در محل مخصوص یادداشت کنید.
  • ظرف حاوی نمونه ادرار 24 ساعته را حداکثر طی مدت یک ساعت به آزمایشگاه تحویل دهید.
  • توجه داشته باشید جهت انتقال نمونه ادرار به ظرف می توانید از یک ظرف شیشه ای تمیز و خشک استفاده نمایید.
  • ساعت تحویل نمونه به آزمایشگاه از ساعت 6 صبح تا ساعت 18 غروب می باشد.
ادرار در نوزادان
  • نمونه برداری بهتر است که پس از استحمام کودک و به صورت زير انجام شود .
  • ناحيه تناسلی طفل را تميز نمائيد و اجازه دهيد که خشک شود.
  • کيسه مخصوص جمع آوری ادرار (Urine bag) را تهیه نموده، سپس باز کرده و به طور پاکیزه روی محل قرار داده شود. هر کیسه ادراری حدودا 45 دقیقه می تواند بطور محکم به ناحيه تناسلی کودک متصل باشد.
  • پس از ادرار کردن بداخل کيسه جمع آوری ، درب کيسه را ببنديد.
  • لطفا فراموش نشود که برچسب کيسه جمع آوری ادرار ، حاوی نام و نام خانوادگی ، بارکد و تاريخ و زمان جمع آوری ، چسبانده شده باشد.
اسيدهای آمينه
  • نمونه بايد در حالت ناشتا گرفته شود. زمان ناشتايی برای نوزادان و اطفال شيرخوار به اندازه فواصل بين شيردهی است.
  •  اسيدهای آمينه خون : در لوله مخصوص حاوی ضد انعقاد هپارين با درب سبز رنگ تا خط نشانه ( حدود cc 3 ) خون ريخته و لوله را چند بار به آرامی سر و ته نمائيد تا خون لخته نشود، سپس در لوله را بسته و حداکثر تا 2 ساعت به آزمايشگاه ارسال نمائيد. در صورت عدم امکان ارسال تا 2 ساعت پلاسما جدا گرديده و پلاسمای جدا شده را در لوله مخصوص پلاسما ريخته روی يخ به آزمايشگاه ارسال شود.
  •  اسيدهای آمينه ادرار : حدود cc 5 ادرار تازه که در زمان ناشتا بودن بيمار جمع آوری شده و حداکثر تا 2 ساعت به آزمايشگاه ارسال نمائيد.
  •  توجه نمائيد که مشخصات بيمار شامل نام ، نام خانوادگی ، تاريخ تولد و بار کد بر روی ظرف ادرار و پلاسما درج شده باشد.
پورفيرين
  • ادرار صبحگاهي يا ادراري که در طول روز ، بدون مصرف زياد مايعات در داخل مثانه جمع آوري گردد، قابل استفاده مي باشد.
  • ادرار تازه بايد در داخل ظرف تيره رنگ (ادرار نبايد نور ببيند) که آزمايشگاهدر اختيار قرار ميدهد،گرفته شود .
  • حجم ادرار نبايد از cc 30 کمتر باشد.
  • نمونه ادرار بايد سريعا به بخش شيمي تحويل داده شود.
  • توجه نمائيد که مشخصات بيمار شامل نام ، نام خانوادگی ،تاريخ تولد و بار کد بر روی ظرف ادرار درج شده باشد.
جمع آوری ادرار از بيماران دارای سوند ادرای
  • محل خروج ادرار از سوند را با الکل 70% تمیز نمائید.
  • اجازه دهید مقداری از ادرار از راه سوند تخلیه شود .
  • مابقی ادرار را در ظرف استریل ادرار جمع آوری نمائید.
  • هرگز از ادرار جمع آوری شده در داخل کیسه ادراری متصل به سوند برای آزمایش ادرار استفاده ننمائید.
  • مقدار نمونه جمع آوری شده مورد نياز 10 cc می باشد.
  • توجه نمائيد که مشخصات بيمار شامل نام ، نام خانوادگی ، تاريخ تولد و بار کد بر روی لوله ادرار درج شده باشد.
شيستوزوما
  • نمونه ادرار بايد بين ساعت 10 صبح الي 2 بعدازظهر گرفته شود و بهتر است که حداقل cc 20 انتهاي ادرار ، نمونه گيري شود.
  • لازم به ذکر مي باشد، بيمار از 2 ساعت قبل در حال ورزش سبک يا پياده روي سبک بوده باشد و در هنگام گرفتن ادرار نبايد ناحيه آلت و دست ها خيس يا مرطوب باشد.
کروماتوگرافی قندهای ادرار
  • حدود cc 5 ادرار تازه غير ناشتا از بيمار گرفته و حداکثر تا يک ساعت به آزمايشگاه ارسال نمائيد.
RBC ديسمورفيک
  • بيمار بايد بعد از بيدار شدن از خواب، اولين نمونه ادرار صبحگاهي خود را کاملا تخليه و دور بريزد .
  • سپس دومين ادرار صبحگاهي خود را در ظرف استريل داده شده تخليه نمايد و نمونه فورا به آزمايشگاه تحويل دهد .
  • نمونه فوق بايد تازه باشد.
  • توجه نمائيد که مشخصات بيمار شامل نام ، نام خانوادگی ، تاريخ تولد و بار کد بر روی ظرف ادرار درج شده باشد.
انيلين ماندليک اسيد
  • بیمار از سه روز قبل، از مصرف قهوه، شکلات، موز، چای، کافئین، شربت سینه، (گایا کلات)، وانیل و از مصرف داروهایی که موجب تغییر این آزمایش می شود (نظیر داروهای فشار خون) با نظر پزشک معالج خودداری نمایید.
  • در زمان جمع آوري ادرار در نوشيدن مايعات زياده روي نفرمائيد و رژيم غذايي عادي روزانه خود را داشته باشيد.
  • نمونه ادرار را فقط در ظرف مخصوص جمع آوری نمائيد.
  • ظرف تحويل داده شده حاوی مايع اسيدی نگهدارنده است . لطفا به هيچ وجه به آن دست نزده و دور نريزيد .
  • طرز جمع آوري ادرار: بيمار در ساعت معيني ادرار کرده و آن را دور مي ريزد و دقيقا از اين ساعت جمع آوري ادرار 24 ساعته شروع مي شود و تمام دفعات ادرار بطور کامل تا 24 ساعت بايد در ظرف مخصوص آزمايشگاه ريخته شود و درست سر ساعتي هم که روز قبل ادرار را دور ريخته است بايد ادرار کند و آن را در ظرف مخصوص آزمايشگاه بريزد.
 
  • مثال : سر ساعت 7 صبح مثانه را خالي کرده، ادرار را دور مي ريزيم. از اين ساعت به بعد تمام دفعات ادرار تا 24 ساعت بطور کامل جمع آوري مي شود و ادرار ساعت 7 صبح فردا نيز در ظرف مخصوص آزمايشگاه ريخته مي شود. به هيچ وجه بطور مستقيم در ظرف ادرار نکنيد، چون امکان ترشح مواد اسيدی درون ظرف به پوست وجود دارد.جهت جمع آوری ادرارمصرف مايعات به ميزان معمول انجام گردد.
 
  • ادرار هرچه زودتر بايد به آزمايشگاه تحويل شود و در صورت تاخير بهتر است در يخچال نگهداري گردد. ( حداکثر يک روز )
ادرار5 هيدروکسی ايندول استيک اسيد
  • برای کمک به تشخیص و نظارت بر تومورهای کارسینوئید، آزمایش ادرار 5-هیدروکسی ایندول اسید (5-HIAA) مورد استفاده قرار می گیرد که ممکن است به تنهایی یا همراه با سروتونین خون  یا chromogranin A level درخواست داده شود. 5-HIAA متابولیت اولیه سروتونین است که از طریق ادرار دفع می شود.
  • برای انجام این آزمایش نیاز به ادرار 24 ساعته بیمار می باشد، برای جمع آوری ادرار 24 ساعته، تمام ادرار تولید شده باید برای یک دوره 24 ساعته ذخیره شود. بهتر است نمونه در یک مکان سرد و تاریک مانند یخچال قرار داده شود.
  • برای نتایج دقیق آزمون 5-HIAA رعایت چند نکته مهم می باشد. مواد غذایی مانند آووکادو، موز، آناناس، آلو، گردو، گوجه فرنگی، کیوی و بادمجان می توانند با اندازه گیری 5-HIAA تداخل ایجاد نماید و 3 روز قبل از جمع آوری ادرار باید از مصرف آنها اجتناب شود.
  • همچنین داروهای مختلفی وجود دارند که می توانند بر روی آزمایش5-HIAA تأثیر بگذارند. مهم است افرادیکه که مورد آزمایش قرار می گیرند قبل از کاهش یا قطع داروها با پزشک متخصص خود در این راستا مشورت کنند.
ادرار ۲۴ ساعته
  • نمونه ادرار 24 ساعته که برای تشخیص بسیاری از بیماریها مخصوصا بیماریهای کلیوی مورد استقاده قرار می گیرد، باید طی 24 ساعت دقیقا جمع آوری گردد. به همین منظور گالنهایی از سوی آزمایشگاه در اختیار شما قرار می گیرد. برخی از این گالنها حاوی مواد نگهدارنده مایع یا جامد هستند .
  • نکته مهم این است که شما نباید به هیچ عنوان این مواد را خالی کنید.
  • برای جمع آوری ادرار 24 ساعته به هیچ عنوان از ظروفی غیر از ظرفهایی که آزماشگاه در اختیار شما قرار می دهد استفاده نکنید.
 
  • ضمنا رعایت موارد ذیل ضروری است:
    • در اکثر ظروف بنا به نوع آزمایش ماده نگهدارنده محلول (اسید یاسود) یا پودر ریخته شده،از تماس آنها با پوست اجتناب کنید، لطفا آن را خالی نکنید و نشوئید و دور از دسترس اطفال قرار دهید.
    • بیمار در ساعت معینی ادرار کرده و آن را دور می ریزد ( ساعت را بخاطر بسپارید ) از این زمان به بعد تا ۲۴ ساعت تمام دفعات بعدی ادرار بطور کامل درون ظرف مخصوص آزمایشگاه ریخته شود و درست تا سر ساعتی که روز قبل ادرار دور ریخته شده باید جمع آوری ادرار انجام گیرد. مثال : سر ساعت ۷ صبح مثانه را خالی کرده، ادرار را دور می ریزیم. از این ساعت به بعد تمام دفعات ادرار تا ۲۴ ساعت بطور کامل جمع آوری می شود و ادرار ساعت ۷ صبح فردا نیز در ظرف مخصوص آزمایشگاه ریخته می شود. طی مدت جمع آوری ادرار مایعات به میزان معمول میل گردد.
    • اگر نمونه گیری ادرار در خارج از آزمایشگاه انجام می شود آن را در عرض کمتر از یک ساعت به آزمایشگاه تحویل دهید.
    • ادرار هرچه زودتر باید به آزمایشگاه تحویل گردد و در صورت تاخیر در جای خنک نگهداری شود .
 
  • توجه : از آنجائیکه حجم ادرار ۲۴ ساعته یک فاکتور اصلی در محاسبه ماده آزمایش است، بنابراین باید جمع آوری کامل باشد. در صورتیکه نمیتوانید ادرار خود رامستقیم درون ظرف تخلیه کنید، ابتدا در یک ظرف دهان گشاد و تمیز ادرار نموده و بلافاصله آن را به ظرف مخصوص آزمایشگاه منتقل نمایید. در ضمن برای اطفالی که هنوز کنترل ادرار ندارند باید از کیسه های مخصوص برای جمع آوری ادرار استفاده نمود. پس ازاتمام جمع آوری ادرار قیف داخل ظرف را دور انداخته وپس ازقراردادن واشر زیر درب واطمینان ازبسته شدن صحیح و کامل درب ظرف آن را به آزمایشگاه تحویل نمایید .
  • در صورتیکه مقدار ادرار بیش از حجم ظرف داده شده باشد، باید ادرار اضافی را در ظرف دیگری جمع آوری و در هنگام مراجعه به آزمایشگاه توضیح و تحویل داده شود.
  • لطفا هنگام تحویل ادرار قبض آزمایش را همراه داشته باشید .
اوروبيلی نوژن
  • ساعت 12 ظهر ناهار ميل نماييد.
  • راس ساعت 2 بعدازظهر کليه ادرار خود را تخليه نموده و دور بريزيد.
  • از ساعت 2 الي 4 بعدازظهر تمامي ادرار خود را در ظرف داده شده جمع آوري کرده و فورا نمونه را به آزمايشگاه تحويل دهيد. (قبل از ساعت 5 بعدازظهر)
  • نمونه فوق بايد تازه باشد.