Amylase

سایر نام ها:

 آميلاز توتال، آمیلاز خون، ادرار

نوع نمونه قابل اندازه گیری:

سرم يا پلاسماي هپارينه، ادرار رندم یا 2 ساعته، مایعات بدن

حجم نمونه مورد نیاز:

mL 0.5  برای سرم و مایعات بدن و  ml5 برای ادرار

شرایط نمونه گیری:

نياز به ناشتا بودن بيمار نمي باشد.

در مورد جمع آوری ادرار 2 ساعته، ساعت 8 صبح مثانه باید تخلیه گشته و ادرار دور ریخته شود و پس از آن تا ساعت 10 ادرار در ظرف ادرار جمع آوری گردد.

تولوئن (5 ml) به عنوان نگهدارنده بکار می رود. در غیر این صورت ادرار در یخچال نگهداری شود.

ملاحظات نمونه گیری:

مصرف هرگونه داروي مؤثر بر نتايج آزمايش را بر روي برگه بيمار ثبت كنيد.

سن و جنس بیمار را در برگه آزمایش یادداشت کنید.

حجم ادرار 2 ساعته را یادداشت کنید.

موارد عدم پذیرش نمونه:

 همولیز شدید مورد قبول نمی باشد.

شرایط نگهداری:

نمونه سرم در دماي C◦25 تا 7 روز  و در دماي  C◦4  تا 1 ماه پایدار است. نمونه ادرار در  C◦4 و C◦20-  تا 7 روز پایدار است.

کاربردهای بالینی :

به منظور پایش عملکرد پانکراس و تشخيص و پيگيري سير باليني پانكراتيت از سایر علل بیماری های حاد ناحیه شکمی بکار می رود.

روش مرجع: 

واکنش آنزیمی مزدوج (Maltotetraose sigma, BMD )

روش ارجح:

کالریمتریک-کینتیک

مقادیر طبیعی :

سرم :

تا یک ماهگی     0-6 U/L     

1 تا 6ماهگی     1-17 U/L       

6 تا 12 ماهگی      6-44 U/L    

1 تا 3 سالگی      8-79 U/L      

4 تا 17 سالگی     21-110 U/L    

18 سال و بالاتر      6-102 U/L  

ادرار:

 ادرار2 ساعته     3-26       U/hour

 مقادیر مرجع برای ادرار رندم تعیین نشده است.

عوامل مداخله گر:

 داروهای ذیل می توانند در نتایج آزمایش تداخل ایجاد کنند.

افزایش دهنده ها: اسيدآمينوساليسيليك، آسپرين، آزاتيوپرين، كورتيكواستروئيدها، دگزامتازون، اتيل الكل، گلوكوكورتيكوئيدها، مواد حاجب يد دار، ديورتيك هاي لوپ مانند فوروزمايد، متيل دوپا، ضد دردهاي مخدر، قرصهای ضد بارداری ، پردنيزون

کاهش دهنده ها: محلول هاي دكستروز وريدي، ليپمي سرم، سيترات ها، اگزالات ها، گلوكز

توضیحات:

سه نوع آنزیم آمیلاز در طبیعت وجود دارد که به نام‌های آلفا آمیلاز، بتا آمیلاز و گاما آمیلاز شناخته می‌شوند. از میان انواع مختلف این آنزیم‌ها اندازه‌گیری آلفا آمیلاز ارزش بیشتری دارد. منابع تولید آلفا آمیلاز پستانداران، ارگانیسم‌های میکروبی و گیاهی است.

آنزیم آمیلاز اتصال گلیکوزیدی را در مولکول‌های نشاسته (به وسیله مولکول آب) قطع و آنها را به دو مولکول کوچک‌تر به نام‌های گلوکز و مالتوز تبدیل می‌کند. پلی ساکارید نشاسته خود از دو نوع پلیمر به نام‌های آمیلوز و آمیلوپکتین تشکیل شده است.

بتا آمیلاز توانایی هیدرولیز کامل نشاسته را ندارد و منابع تولید آن دانه‌های گیاهان و سیب زمینی است. این آنزیم با تولید قند مالتوز باعث شیرین شدن میوه‌ها می‌شود.

گاما آمیلاز در محیط اسیدی (pH=3) بیشترین فعایت را دارد. این آنزیم در منابع حیوانی یافت و به مقدار نسبتاً کمی در صنعت مورد استفاده قرار می‌گیرد.

آلفا آمیلاز در پانکراس، پاراتیروئید، سرم، ادرار، بافت تومور و بزاق پستانداران یافت می‌شود.

 دو نوع آلفا آمیلاز بزاقی و پانکراسی وجود دارد که بسیار شبیه به هم هستند. در حالی که نوع پانکراسی را می توان تقریباً به صورت انحصاری به پانکراس نسبت داد، نوع بزاقی در اشک، عرق، شیر انسان، مایع آمنیوتیک، ریه‌ها، بیضه‌ها و اپی‌تلیوم لوله فالوپ مشاهده می‌شود.

عمل هضم نشاسته در دهان توسط آلفا آمیلازهای بزاق (پتیالین) شروع می‌شود و در روده کوچک با آلفا آمیلازهای پانکراس ادامه پیدا می‌کند.

اندازه‌گیری آلفا آمیلاز سرم در یک دوره مشخص به تشخیص پانکراتیت حاد و گاهاً پانکراتیت مزمن کمک می‌کند.

 

این تست چه زمانی در خواست می‌شود؟

این تست معمولاً برای افراد مبتلا به پانکراتیت با علائم زیر درخواست می‌شود:

درد شدید قسمت راست و بالای شکم (این درد بعد از خوردن غذا یا خوابیدن به پشت بدتر می‌شود)

تب شدید

از دست دادن اشتها

تهوع و استفراغ

زردی پوست و چشم

چربی خفیف در مدفوع(استئاتوره)

آزمایش‌ آمیلاز همچنین برای ارزیابی روند درمان سرطان پانکراس و یا حذف سنگ‌های صفراوی که موجب حملات کیسه صفرا شده‌اند، مورد استفاده قرار می‌گیرد.