FBS

 

مخفف انگلیسی تست

FPS

نام فارسی تست

قند خون ناشتا

نام های دیگر

Blood Glucose, Diabetic Fasting Blood Sugar; Fasting Plasma Sugar

آمادگی بیمار

ناشتایی به مدت ۸ ساعت تا حداکثر ۱۲ ساعت لازم می باشد.

نوع نمونه

سرم

علت درخواست تست

اندازه گیری گلوگز خون، امکان تشخیص مشکلات متابولیسم گلوکز را به ما می دهد. هر چند در شرایط استرس همچون سوختگی ها و یا تروما قند خون افزایش پیدا می کند؛ با این وجود اصلی ترین علت متابولیسم غیر طبیعی گلوکز؛ دیابت سیرین (ملیتوس) است. قند خون ناشتا (FBS) بهترین ابزار غربالگری دیابت است.

توضیح راجع به تست

به طور معمول گلوکز از ۲ راه تشکیل می شود:

متابولیسم کربوهیدرات های غذایی

تبدیل گلیکوژن به کلوکز در کبد

حفظ سطح طبیعی گلوکز خون به عملکرد مناسب ۲ هورمون گلوکاگون و انسولین بستگی دارد. گلوکاگون از طریق افزایش سرعت شکستن گلیکوژن در کبد؛ قند خون را افزایش می دهد. انسولین نیز به گلوکز کمک می کند تا به سلول وارد شده و به عنوان منبع انرژی سلولی مورد استفاده قرار گیرد و از این راه گلوکز خون کاهش می یابد.

این تست میزان گلوکز در خون یا ادرار را اندازه گیری است. گلوکز منبع اصلی انرژی برای سلولهای بدن و تنها منبع انرژی برای مغز و سیستم عصبی است. سطح  گلوکز در خون باید به طورنسبتا ثابت حفظ شود و ذخیره ثابتی از گلوکزبه طور پیوسته در دسترس سلولهای بدن قرار گیرد.

در چه شرایطی تست افزایش می یابد؟

-دیابت

-انفارکتوس میوکارد

-پانکراتیت (التهاب پانکراس)

-شوک

-تروما

-تحرک استرس زا

-سندروم کوشینگ

-بیماری های کبدی شدید

-بیماری کلیوی

-کمبود ویتامین B1 (تیامین)

-آکرومگالی (بیمار مبتلابه آکرومگالی معمولاً دارای دست ها و پاهای بزرگی است. در بسیاری از موارد یکی از اولین علائم بیماری تنگ شدن انگشتر و تغییر سایز کفش بیمار است)

-مشکلات عروق مغزی (CVA)

-هموکروماتوز (انباشت آهن در بافت های بدن به دلیل ارثی)

-و …

در چه شرایطی تست کاهش می یابد؟

-مصرف حاد و زیاد الکل

-ترشح نابجای انسولین از تومورها (کارسینوم آدرنال، کارسینوم معده، فیبروسارکوم)

-تزریق بیش از حد انسولین

-کمبود گلوکاگون

-عدم تحمل ارثی فروکتوز

-کم کاری تیروئید

-سندروم های سوء جذب

-موارد مسمویت که آسیب شدید کبدی به دنبال داشته باشند

-گاستروکتومی (برداشتن همه یا بخشی از معده)

-بیماری های ذخیره ای گلیکوژن از جمله Von Gierke

-کمبود G6PD

-بیماری آدیسون (عدم تولید هورمون ها از غدد فوق کلیه یا آدرنال)

-گالاکتوزمی

-کم کاری غده هیپوفیز

-انسولینما (تومور در غده پانکراس)

-بیماری ادرار شربت افرا

-گرسنگی مفرط

تست های تکمیلی

GTT; BS2hpp; HbA1c

تداخلات دارویی و آزمایشگاهی

استازولامید، آلانین،آلبوترول، داروهای بیهوش کننده، تب بُرها، آتنولول، بتا متازون، سفوتاکسیم، کلروپرومازین، کلروپرومازین، کلرپروتیکسن، کلونیدین، کلر گزولون، کورتیکوتروپین، کورتیزول، AMP حلقوی، سیکلوپروپان، دگزامتازون، دکسترو آمفتامین، دیاپامید، اپی نفرین، انفلوران، اتاکرینیک اسید، گلوکوکورتیکوئید ها، ایزونیازید، نیاسین، مپریدین، ضد بارداری های خوراکی، پردنیزون، ریفامپین، سکرتین، سوماتواستاتین، هورمون تیروئید و … می توانند باعث افزایش سطح گلوکز شوند.

ASA، ویتامین C، بنزن، کانابیس (حشیش)، کاپتوپریل، کلروفرم، اریترومایسین، گلیبورید، فسفر، رامی پریل، سولفونیل اوره ها، تولبوتامید، ورامپیل و … می توانند باعث کاهش سطح گلوکز شوند.