Prolactin

 

مخفف انگلیسی تست

PRL

نام فارسی تست

هورمون پرولاکتین

آمادگی بیمار

نمونه گیری ۳ ساعت پس از بیدار شدن از خواب انجام می شود.

از فعالیت های جنسی (نزدیکی) و استرسی ۲ روز قبل از نمونه گیری اجتناب شود.

ترجیحاً فرد ناشتا باشد.

همچنین از استروژن، انسولین و … چند روز قبل از نمونه گیری نیز خودداری شود.

نوع نمونه

(Serum, Plasma (EDTA

علت درخواست تست

کمک به تشخیص کم کاری تیروئید اولیه که با افزایش سطح پرولاکتین مشخص می شود.

کمک به تشخیص تومورهای مشکوک ریه یا کلیه (افزایش مقادیر پرولاکتین می تواند نشانه تولید نابجای پرولاکتین باشد)

بررسی عدم وجود شیر در دوران پس از زایمان

بررسی اختلال عملکرد جنسی با علت نامشخص در مردان و زنان

بررسی موارد مشکوک به انفارکتوس هیپوفیز در دوره پس از زایمان یا سندروم شیهان (که با کاهش سطح پرولاکتین مشخص می شود)

توضیح راجع به تست

همانند هورمون رشد؛ پرولاکتین (PRL) نیز توسط غده هیپوفیز قدامی ترشح می شود. این هورمون مسئول رشد بافت پستانی و افزایش و حفظ شیردهی است. تعیین سطح پرولاکتین به همراه دیگر هورمون ها در موارد زیر کمک کننده خواهد بود:

-تعیین علت گالاکتوره و آمنوره

-تعیین علت سردرد و اختلال دید

-تشخیص ناباروری و اختلال عملکرد جنسی در مردان

-تشخیص پرولاکتینما

-ارزیابی عملکرد هیپوز قدامی (همراه با دیگر هورمون ها)

-مونیتور کردن درمان پرولاکتینوما و تشخیص موارد عود بیماری

-وجه تسمیه پرولاکتین (PRL) به این علت است که شیردهی را آغاز کرده و تداوم می‏بخشد. دوپامین مترشحه از هیپوتالاموس؛ آزاد شدن PRL را مهار می‏کند. بعضی از تحریکات فیزیولوژیک مثل خواب، ورزش و هیپرگلیسمی سبب افزایش کوتاه مدت پرولاکتین سرم می‏شوند. هنگام خواب سطح پرولاکتین بعد از ۹۰-۶۰ دقیقه شروع به افزایش می‏کند و ۵-۴ ساعت بعد به بالاترین مقدار خود می‏رسد. شایعترین تومور هیپوفیز؛ پرولاکتین ترشح می‏کند (پرولاکتینوما). آمنوره، قاعدگی‏های غیرطبیعی و گالاکتوره می‏توانند نشانه‏هایی حساس برای وجود احتمالی پرولاکتینوما در زنان سنین باروری باشند. این تومورها در مردان و زنان سالخورده فاقد چنین نشانه‏هایی بوده و دیرتر و غالباً با اثرات تهاجمی و بینایی ظاهر می‏شوند. وجود ماکروپرولاکتین ممکن است تفسیر پرولاکتینمی را پیچیده کند.

در چه شرایطی تست افزایش می یابد؟

-نارسایی آدرنال

-شیردهی مادر

-آسیب دیوار قفسه سینه

-گالاکتوره

-هیپوگلیسمی ناشی از انسولین

-سندروم تخمدان پلی کیستیک

-آمنوره

-نارسایی کلیوی مزمن

-اختلالات هیپوفیز و هیپوتالاموس

-نارسایی کبدی

-حاملگی

-بی اشتهایی عصبی

-تومورهای مترشحه پرولاکتین نابجا (مانند ریه و کلیه)

-کم کاری تیروئید اولیه

-تومور هیپوفیز

-و … .

در چه شرایطی تست کاهش می یابد؟

-سندروم شیهان

-خونریزی شدید بعد از زایمان (ممکن است موجب نکروز هیپوفیز شود)

تست های تکمیلی

FSH, LH, Testosterone, DHEAS, Estrogen, Progesterone

تداخلات دارویی و آزمایشگاهی

آمی تریپتیلین، آموکساپین، آرژینین، آزوسماید، بنسرازید، بوتاپرازین، بوتورفانول، کاربی دوپا، کاروفنیل پیپرازین، کلروپرومازین، سایمتیدین، کلومی پرامین، ذری پرامین، دی اتیل استیل بسترول، انفلوران، انسولین، اینترفرون-b، لابتولول، لوکساپین، مژسترول، مسترانول، متیل دوپا، متوکلوپرامید، مولیندون، مرفین، نیتروزاکساید، ضد بارداری های خوراکی، هورمون پاراتیروئید، پنتا گاسترین، پر فنازین، فنوتیازین ها، فنی توئین، پیموزید، پرومازین، رانیتیدین، تیوتیکسین، هورمون های محرکه تیروتروپین، فاکتور نکروز بافتی (TNF)، وراپامیل و … می توانند باعث سطح پرولاکتین را افزایش دهند.

داروهای ضد تشنج، آپومرفین، بروموکریپتین، کاپروگولین، کلسی تونین، سیکلوسپورین، دگزامتازون، دوپامین، لوودوپا، متوکلوپرامید، مرفین، نیفیدیپین، اکتروئوتاید، پرگولید، رانیتیدین، ریفامپین، ریتان سرین، روپینیرول، سکرتین، ترگوراید و هورمون های تیروئیدی می توانند سطح پرولاکتین را کاهش دهند.

نکته ۱: ترشح پرولاکتین؛ در طول شبانه روز تغییر می کند که بطوری که بیشترین مقدار آن در صبح دیده می شود.

نکته ۲: در موارد نادری در سطوح بالای پرولاکتین؛ پدیده هوک (Hook effect)  مشاهده گشته و منجر به نتایج منفی کاذب می گردد. (اثر هوک که عبارتست از کسب نتایج منفی کاذب در غلظت بالای آنالیت می‌باشد، در واکنش‌های ایمونولوژی اتفاق افتاده و معادل پدیده پروزون در واکنش‌های سرولوژی است. در این پدیده غلظت آنالیت که می‌تواند آنتی‌ژن یا آنتی‌بادی باشد، از بالاترین استاندارد نیز بسیار بالاتر بوده و لذا علیرغم زیاد بودن آنتی‌ژن یا آنتی‌بادی مورد آزمایش در سرم، نتیجه منفی کاذب حاصل می‌گردد.)

نکته ۳: مقادیر پرولاکتین بیش از مقدار مرجع ممکن است به دلیل وجود ماکرو پرولاکتین (پرولاکتین متصل به ایمونوگلوبولین) باشد.

نکته ۴: استرس ناشی از بیماری، ورزش، هیپوگلیسمی، خواب، تحریک نوک پستان (شیر دهی)، تروما، جراحی، یا حتی ترس از آزمایش خون موجب افزایش سطح پرولاکتین می شود. در بیمارانی که از خون گیری می ترسند بهتر است ابتدا یک هپارین لاک گذاشته شود و سپس ۲ ساعت بعد خونگیری انجام شود.