Sodium

 

مخفف انگلیسی تست

Na

نام فارسی تست

سدیم

نوع نمونه

 (BF, U(R&24h ,سرم

علت درخواست تست

بدلیل اینکه ذخایر این یون بطور عمده خارج سلولی است؛ با انجام این تست می توان ذخایر کلی سدیم بدن را تعیین کرد.

مونیتور کردن تاثیر درمان های دارویی به خصوص دیورتیک ها بر مقادیر سدیم سرم

توضیح راجع به تست

در بین الکترولیت هایی که در خون اندازه گیری می شوند؛ سدیم بیشترین غلظت را دارد. سدیم اصلی ترین کاتیون مایع خارج سلولی (ECF) است. سدیم نقش مهمی در تعادل اسید – باز ایفاء می کند و به عملکرد عصبی- عضلانی نیز کمک می نماید. مقادیر سدیم در خون با مقادیر پتاسیم رابطه عکس دارند.

علائم هیپوناترمی (کاهش سدیم خون) در درجه اول به میزان سرعت تغییر در غلظت سدیم و نه سطح مطلق آن بستگی دارد. نشانه های هیپوناترمی زمانی آغاز می شود که سطح سدیم کمتر از   mEq/L ۱۲۵باشد. اولین نشانه های بیمار ضعف است. چنانچه سطح سدیم کمتر از  ۱۱۵mEq/L  گردد؛ گیجی و خستگی شدید ظاهر می شود که در صورت ادامه اُفت سطح آن ممکن است سبب اختلال عصبی مانند کُندی ذهن و اغماء گردد.

نشانه های هیپرناترمی عبارتند از: خشکی غشاهای مخاطی، تشنگی، بی قراری و اضطراب، تشدید رفلکس های بدن، مانیا و تشنج.

در چه شرایطی تست افزایش می یابد؟

-ازوتومی

-دهیدراسیون

-مصرف بالای سدیم

-تب

-سوختگی ها

-دیابت

-تزریق زیاد سالین

-هیپر آلدوسترونیسم (کاهش دفع سدیم)

-بیماری کوشینگ (کاهش دفع سدیم)

-تعریق شدید (دفع بیش از حد آب آزاد بدن بدون جایگزینی مجدد آب)

-اسیدوز لاکتیک

در چه شرایطی تست کاهش می یابد؟

-بیماری های CNS (سیستم عصبی مرکزی)

-تولید بیش از حد هورمون ضد ادراری (ADH) (افزایش آب آزاد بدن)

-هیپو پروتئینمی

-بیماری آدیسون (افزایش دفع سدیم)

-اسهال (افزایش دفع سدیم)

-استفراغ (افزایش دفع سدیم)

-نارسایی احتقانی قلبی (افزایش آب آزاد بدن)

-استفاده زیاد از دیورتیک ها (افزایش دفع سدیم)

-آسپیراسیون نازوگاستریک (افزایش دفع سدیم)

-انسداد روده ای (افزایش دفع سدیم)

-نارسایی مزمن کلیه (افزایش دفع سدیم)

-آسپیراسیون مایع جنب یا صفاق (افزایش دفع سدیم)

-مصرف ناکافی سدیم

-مصرف زیاد آب

-سندروم نفروتیک

-سیستیک فیبروزیس

-نارسایی کبدی

-تزریق وریدی گلوکز

تست های تکمیلی

Sodium (urine); Aldosterone; ADH

تداخلات دارویی

استروئید های آنابولیک، آنژیوتانسین، بیکربنات، کاربنوکسولون، سیس پلاتین، کورتیکوتروپین، کورتیزون، گاماگلوبولین و مانیتول داروهایی هستند که می توانند سطح سدیم خون را افزایش دهند.

آمفوتریسین B، بیکربنات، کاتاراتیک ها (مصرف زیاد)، کلروپروپامید، کلرتالیدون، دیورتیک ها، اتا کرینیک اسید، فلو کستین، فرزماید، مُسهل ها (مصرف زیاد)، متی کلو تیازید، متولازون، نیکاردپین، کنیتازون، تئوفیلین (تزریق وریدی)، تیازید ها و تریامترون داروهایی هستند که می توانند سطح سدیم خون را کاهش دهند.

نکته مهم: بدلیل رقیق شدن نمونه و منفی کاذب شدن نتایج، نباید نمونه ها از مسیر IV گرفته شوند. در این موارد همچنین آلودگی نمونه با داروی تزریقی و احتمال افزایش کاذب نتایج نیز وجود دارد.

استفاده از ضد انعقاد هپارین روی مقدار سدیم سرم و پلاسما با روش ISE  تأثیر گذاشته و باعث کاهش آن می شود.

سرم بیماران مبتلا به هیپرلیپمی یا هیپر پروتئینمی شدید، بسته به نوع روش انتخابی روی نتایج تأثیر متفاوتی خواهد داشت.