TSH

 

نام کامل تست

Thyroid Stimulating Hormone

نام فارسی تست

هورمون محرک تیروئید

نام های دیگر

Thyrotropin

آمادگی بیمار

نیازی به ناشتایی ندارد

TSH دارای ریتم شبانه روزی می باشد. به صورتیکه بالاترین مقدار آن ۲ تا ۴ صبح و کمترین مقدار آن ۴ تا ۸ عصر می باشد. (نمونه گیری بایستی در صبح انجام گردد)

نوع نمونه

(Serum, Plasma (Heparin

در پلاسمای EDTA دار مقدار TSH کمتر تخمین زده می شود.

علت درخواست تست

تشخیص کم کاری تیروئیدی اولیه و افتراق آن از نوع کم کاری تیروئیدی ثانویه (هیپوفیز) و نوع سوم (هیپوتالاموسی)

پایش بیماران درمان جایگزینی با تیروئید اگزوژن

تأیید مهار TSH با تیروکسین درمانی در بیماران با سرطان تیروئید.

تشخیص کم کاری تیروئیدی اولیه

توضیح راجع به تست

وقتی که مقدار هورمون تیروئیدی در جریان خون کاهش می یابد و یا بدن در معرض استرس های جسمی یا روحی قرار می گیرد؛ هیپوتالاموس هورمون مترشحه تیروتروپین (TRH) را آزاد می کند. TRH نیز قسمت قدامی هیپوفیز را وادار می کند تا هورمون محرک تیروئید (TSH) را آزاد می کند. TSH سپس باعث ساخت و آزاد سازی T۳ و T۴ از غده تیروئید می شود. چنانچه مقدار T۳ و T۴ آزاد در جریان خون افزایش یابد؛ غده هیپوفیز از طریق یک مکانیسم خود تنظیمی منفی؛ تولید TSH خود را کاهش می دهد.

در چه شرایطی تست افزایش می یابد؟

-کم کاری تیروئیدی اولیه (اختلال عملکرد غده تیروئید)

-تیروئیدیت هاشیماتو (اتوایمیون)

-آژنزی تیروئید

-کرتینیسم مادرزادی

-دوز بالای یُد

-تزریق یُد رادیواکتیو

-برداشت تیروئید با عمل جراحی

-بیماری های شدید و مزمن

-تومور هیپوفیزی مترشحه TSH (مانند ریه و پستان)

در چه شرایطی تست کاهش می یابد؟

-کم کاری تیروئیدی ثانویه ( اختلال عملکرد هیپوفیز یا هیپوتالاموس)

-پرکاری تیروئیدی اولیه

-گوآتر سمی و سندرم گریوز

-دوز سرکوبگر داروهای تیروئیدی

-پرکاری تیروئیدی مصنوعی (در افرادی که خودسرانه و بدون تجویز پزشک داروی تیروئدی مصرف می نمایند که موجب مهار تولید TSH می شود).

تداخلات دارویی  و آزمایشگاهی

آمینودارون، آمفتامین، کِلومیفن، کوتریکسومازول، یُدید پتاسیم، لیتیم، متی مازول، متوکلوپرامید، مرفین، نیتروپروسید، داروهای رادیولوژیک، فنوتیازین، فنیل بوتازون، سولفانامیدها، اتوآنتی بادی های پلی کلونال TSH، مشتقات سولفونیل اوره، دوم پریدون، فنوباربیتال و فنوتوئین می توانند سطح TSH را افزایش دهند.

آسپرین ، دوپامین، هپارین، استروئید ها، بروموکریپتین، تری یدوتیرونین، اتوآنتی بادی های منوکلونال، سوماتواستاتین، کاربامازپین، لوودوپا و فنتولامین می توانند سطح TSH را کاهش دهند.

اطلاعات تکمیلی

۱- در بیماران بستری در بیمارستان؛ ممکن است سطح TSH  بطور کاذب افزایش یا کاهش یابد.

۲- در کم کاری تیروئیدی اولیه سطح TSH بالا و در پرکاری تیروئیدی، کم کاری تیروئیدی ثانویه و نوع سوم سطح TSH کاهش می یابد.

۳- در درمان جایگزینی با تیروئید اگزوژن یا سرکوب غده تیروئید؛ سطح TSH اُفت می کند.

۴- این آزمایش برای کنترل درمان جایگزینی با تیروئید اگزوژن یا سرکوب آن نیز استفاده می شود. از این روش درمانی برای کاهش اندازه گواتر تیروئید استفاده می شود. در درمان جایگزینی و یا سرکوب تیروئید دوز داروی تجویزی باید به قدری باشد که سطح TSH را به کمتر از ۲ برساند.

۵-  این آزمون همچنین برای تشخیص کم کاری تیروئیدی اولیه در نوزادانی که سطح T۴ آنان پایین است؛ انجام می شود.

۶- غالباً سنجش سطح T۴ و TSH جهت تشخیص افتراقی اختلال عملکرد هیپوفیز از غده تیروئید بکار می رود. T۴ پایین و TSH طبیعی یا بالا نشانه اختلال تیروئید است. T۴ پایین و TSH پایین نشانه اختلال هیپوفیز می باشد.

۷- زمانی که TSH بالا است:

    چنانچه  T3و T4 طبیعی باشند: کم کاری تیروئیدی خفیف (تحت بالینی)

    چنانچه T3  و T4 نیز پائین باشند: کم کاری تیروئیدی

۸- زمانی که TSH پائین است:

    چنانچه T3 و T4 طبیعی باشند: پرکاری تیروئید خفیف (تحت بالینی)

    چنانچه  T3و T4 هر دو بالا باشند: پرکاری تیروئید

    چنانچه T3 و T4 طبیعی یا پایین باشند: پرکاری تیروئیدی ثانویه به اختلال عملکرد هیپوفیز

۹- زمانی که TSH طبیعی است:

    چنانچه T3 و T4 افزایش یافته باشند: سندروم مقاومت به هورمون تیروئیدی (یک جهش در گیرنده هورمون تیروئیدی سبب کاهش عملکرد آنها می شود) .