APTT

نام کامل تست

Activated Partial Thromboplastin Time

نام فارسی تست

زمان نسبی ترومبوپلاستین فعال شده (یا تسریع شده)

نام های دیگر

aPTT

آمادگی بیمار

چنانچه بیمار با دستور پزشک معالج متناوباً تزریق هپارین دارد، نمونه خون برای APTT را ۳۰ دقیقه الی یک ساعت پیش از مصرف دوز بعدی هپارین بگیرید.

نوع نمونه

(Plasma (Citrate Na

علت درخواست تست

ارزیابی نقص های مادرزادی مربوط به فاکتورهای انعقادی (مانند هموفیلی A با کمبود فاکتور ۸ و هموفیلی B با کمبود فاکتور ۹)

پایش درمان با هپارین، هیرودین یا آرگاتروبان

شناسایی افرادی که مستعد خونریزی حین جراحی، زایمان، دندانپزشکی و یا آزمایشات تشخیصی تهاجمی هستند.

شناسایی عوامل احتمالی خونریزی های غیر طبیعی مانند اپیتاکسی (خونریزی بینی)، هماتوم، خونریزی لثه، هماچوری و منوراژی.

مونیتور کردن تغییرات انعقادی در مواردی نظیر بیماری های کبدی، نقص پروتئینی و سوء جذب چربی.

APTT ممکن است آنتی کواگولانت‏ های لوپوس را ردیابی کند ولی به عنوان غربالگری نباید استفاده شود؛ چرا که APTT بسته به معرف‏ها ممکن است طولانی بشود یا نشود.

توضیح راجع به تست

پروسه انعقاد (هموستاز) نیازمند طی شدن چندین مرحله و همچنین عملکرد مناسب چندین فاکتور انعقادی و دیگر مواد است. تست APTT جهت بررسی اختلالات خونریزی دهنده مربوط به مسیر داخلی انعقاد انجام می شود. (فاکتورهای ۸ و ۹ و ۱۱ و ۱۲ جزء فاکتور های داخلی می باشند. همچنین در این تست فاکتور های مسیر مشترک که شامل فاکتورهای ۱ و ۲ و ۵ و ۱۰ اگر دچار کاهش باشند؛ موجب افزایش زمان APTT می گردد)

طبیعی بودن APTT نشان دهنده عملکرد مناسب انعقادی است، هر چند که ممکن است یک نقص منفرد خفیف در یکی از فاکتورها وجود داشته باشد. این نقص خفیف تا زمانی که به ۳۰ تا ۴۰ درصد حد طبیعی نرسد؛ خود را در آزمایش APTT نشان نمی دهد.

APTT طولانی مدت به این معنی است که تشکیل لخته بیش از حد انتظار طول می کشد و ممکن است ناشی از علل مختلف باشد. اغلب ممکن است کمبود فاکتور انعقادی یا مهارکننده اختصاصی یا غیراختصاصی تأثیرگذار بر توانایی لخته شدن خون بدن وجود داشته باشد. کمبود فاکتور انعقادی، ممکن است اکتسابی یا ارثی باشد.

در چه شرایطی تست افزایش می یابد؟

موارد ارثی

کمبود فاکتور های انعقادی مسیر داخلی انعقاد (۸، ۹، ۱۱، ۱۲، پره کالیکرئین و کینینوژن با وزن مولکولی بالا یا HMWK) که در این شرایط PT طبیعی است.

کمبود فاکتور های مسیر مشترک انعقاد (فاکتور ۱، ۲، ۵، ۱۰) که در این موارد PT هم افزایش یافته می باشد.

بیماری فون- ویلبراند (VWD)

موارد اکتسابی

انعقاد منشر داخل عروقی (DIC) {PT بیشتر و زودتر از APTT طولانی می شود}

کمبود اکتسابی ویتامین K (بیماری خونریزی دهنده نوزادان، بیماری کبدی، استفاده طولانی مدت از آنتی بیوتیک های وسیع الطیف)

مصرف هپارین (PT کمتر از APTT متأثر می‏شود و ممکن است طبیعی باشد).

مصرف هیرودین یا آرگاتروبان (معمولا PT هم طولانی می گردد)

مصرف وارفارین (PT بیشتر و زودتر از APTT طولانی می شود)

بیماران همودیالیزی

ضد انعقاد لوپوسی (معمولاً PT طبیعی است) { در این حالت طولانی بودن APTT با خونریزی همراه نبوده و بر عکس با خطر ایجاد ترومبوز همراه است}

مهارکننده‏ های فاکتورهای انعقادی (PT معمولاً طبیعی است مگر در موارد نادر که مهار کننده‏ای بر ضد فاکتور۱، ۲، ۵ یا ۱۰ وجود دارد).

تست های تکمیلی

Prothrombin Time (PT); Fibrinogen; Thrombin Time; Lupus Anticoagulant; Activated Clotting Time (ACT); Coagulation Factors; Platelet Count; Heparin Anti-Xa; von Willebrand Factor; Antiphospholipid Antibodies; Dilute Russell Viper Venom Time (DRVVT)

تداخلات دارویی و آزمایشگاهی

وارفارین،آسپیرین، آسپرژیناز، کُلِستیرامین، سیکلوفسفامید، انوگزاپارین، مهار کننده های GP IIb IIIa پلاکتی، کینین، ترمبولیتیک ها باعث طولانی شدن APTT شوند.

اطلاعات تکمیلی

مسیر داخلی انعقاد خون یک پدیده آزمایشگاهی است که با آزمایش APTT ارزیابی می‌شود. در این مسیر تمام فاکتورهای انعقادی به جز ۷ و ۱۳ شرکت دارند. مواد شارژدار منفی از قبیل کائولین، سلیت و الاژیک اسید قادر به خودفعال‌سازی فاکتور ۱۲ انعقاد می‌گردند.

در آزمایش PTT فعال‌شده یا APTT حجم‌های مساوی از محلول حاوی سطوح با شارژ منفی و فسفولیپیدی برای فعال کردن فاکتورهای تماسی به‌ویژه ۱۲ بهمراه پلاسمای بیمار در ۳۷ درجه انکوبه شده و بعد از ۳ تا ۵ دقیقه کلرور کلسیم ۳۰mM به لوله آزمایش اضافه شده و زمان لازم برای تولید لخته فیبرینی اندازه‌گیری می‌شود. آزمایش PTT مسیر داخلی انعقاد را ارزیابی کرده و کمبود هر فاکتور انعقادی بجز ۷ و ۱۳ موجب طولانی شدن آزمایش می‌گردد.

آزمایش APTT برای تشخیص کمبود فاکتورهای مسیر داخلی (فاکتورهای ۸، ۹، ۱۱، ۱۲، پره­ کالیکرئین و  HMWK) حساس‏تر از کمبود فاکتورهای مسیر مشترک (فاکتور ۱، ۲، ۵، ۱۰) می‏باشد.

معرف‏های APTT حساسیت ‏های متفاوتی در برابر فاکتورها دارند. اغلب این معرف‏ ها ولی نه همه آنها زمانی که مقادیر فاکتور ۸ و ۹ کمتر از ۳۰ درصد ‏باشد؛ APTT را طولانی نشان داده و حتی در خیلی از موارد بعضی از این معرف ‏ها قادر به شناسایی کمبودهای هتروزیگوت (فعالیت تقریباً ۵۰%) می ‏باشند. برای سایر فاکتورها حساسیت آنها متغیر بوده و بستگی به دقت انتخاب مقادیر حد نهایی نرمال دارد.

مقدار طبیعی APTT لزوماً دال بر رد کمبود یکی از فاکتورهای سیستم مسیر داخلی انعقاد نمی ‏باشد، به خصوص زمانی که از معرف‏ های دارای حساسیت پایین استفاده می‏ شود. با این حال، معمولاً کمبودهای بالینی مشخص با میزان کمتر از ۱۰ درصد تشخیص داده می‏ شوند. با توجه به این که افزایش میزان فاکتور ۸ (پروتئین فاز حاد) می‏ تواند زمان APTT را کوتاه کند؛ باید تفسیر APTT در بیماری‏ های التهابی با احتیاط انجام پذیرد.

کمبود فاکتور انعقادی می ‏تواند مادرزادی، اکتسابی و یا ناشی از اتوآنتی‏بادی‏ ها علیه یکی از فاکتورها باشد. بعد از اینکه APTT غیرطبیعی یافت شد و پس از رد مصرف هپارین و سایر داروهای ضد انعقاد؛ می‏توان با انجام یک آزمایش ساده یک انتخاب مقدماتی خاص در مورد نوع کمبود انجام داد. به این صورت که نمونه غیرطبیعی به نسبت مساوی با پلاسما طبیعی مخلوط و آزمایش APTT دوباره انجام می‏شود. طبیعی شدن APTT نشان دهنده یک کمبود ساده می ‏باشد (که می‏تواند با اضافه شدن مقداری از پلاسمای طبیعی به سادگی تصحیح گردد). اگر APTT غیرطبیعی بماند؛ باید آزمایش برای یافتن اتوآنتی‏بادی علیه فاکتورهای انعقادی و یا یک ضد انعقاد لوپوسی انجام پذیرد.